خیارین شوعورو

دوکتور جئری

قلئیچی مورتوض مملکندی خیار واریداتیندان خودکفا ائله‌مک مقصدی ایله بو ایل بوستانیندا خیار اکمیشدی آنجاق بللی اولمایان سبب‌لره گؤره چیخان خیارلار چئچله بارماغی قدر ایدی. یازیق قلئیچی مال-داوار زیبیلیندن توتوب بوتون کیمیوی کودلاری خیار کوللاری‌نین دبینه وئرسه ده گئنه خیارلار چئچله بارماغیندان یئکه اولموردو کی اولموردو.

بیر گون قلئیچی مورتوض بوستانین باشیندا ال-قولتوق اوتوروب باشینا گلن‌لر حاقیندا فیکیرلشرکن دده‌لیگی شیخ آغا ایله بیر نئچه کندلی اونا یاخینلاشدیلار. شیخ آغا سسلندی:

-‌ آی‌ی‌ی بالا نه ال-قولتوق اوتورموسان گمی‌لرین می باتیب؟

بو هایدان قلئیچی مورتوض دیکسینیب اؤزونه گلدی. آیاغا قالخیب دده‌لیگی‌نین الیندن اؤپوب دیگر کندلی‌لر گؤروشندن سونرا باشینا گلن‌لری ‌آنلاتماغا باشلادی.

شیخ آغا گولومسونوب دئدی:

-‌ بالا سنین دردی‌نین داواسی منده‌دیر. گل گئدک قهوه‌خانایا. سن بیزی بیر چایا قوناق ائله‌سن اوندا من ده سنین دردی‌نین داواسینی دئیه‌جگم.

قلئیچی مورتوض سئوینجک الینی گؤزونون اوستونه قویوب قهوه‌خانایا ساری قاباغا دوشدو.

قلئیچی مورتوض بوتون قهوه‌خاناداکی‌لار چای ایسمارلادیقدان سونرا گؤزونو شیخ آغانین آغزینا دیکدی. شیخ آغا خورتولتویلا چایینی باشینا چکدیکدن سونرا سؤزه باشلادی:

-‌ حؤرمتلی کندلی‌لر‍! سیز بئله دوشونمه‌یین بیتکی‌لر بیر پارا درده دَیَن و یا دَیمه‌ین  اوت-علف‌دیر. یوخ بئله دئییل. آللاه تعالی بوتون بیتکی‌لرین ووجودوندا بیر چئشید شوعور قرار وئریب. یعنی بوتون بیتکی‌لر چئوره‌‌لرینده‌کی اولوب-بیتن‌لری آنلاییر اونلارلا  بیر تورلوعلاقه‌ قورماقدادیرلار. یئرسیز دئییل بوگون بیلگین‌لر تؤوصیه ائدیرلر؛ صوبح یوخودان قالخدیقدا اطرفیزداکی آغاج‌لارلا، گولدانداکی گوللر ایله دانیشین. نییه‌کی سیز سئوینجلی اولاندا اونلار دا سئوینیر، سیز کدرلی اولاندا اونلار دا قایغی‌لانیرلار...

کندلی‌لر آچیلا آغزلارلا شیخ آغانین سؤزلرینی دینله‌یرکن قلئیچی مورتوض دانیشیغین اوزانماسیندان اوسانیب  اورتایا آتیلدی:

-‌ آغا! سیز دئییرسیز من نئیله‌ییم؟ گئدیم خیارلارلا دانیشیم؟!

شیخ آغا اوزونتو ایله باشینی توولادی:

-‌ یوخ اوغلوم! سیزینکی ساده دانیشیقدان گئچیب. بیرآی بوندان قاباق اولاسایدی دئیردیم گئت دانیش، خیارلار حتماً سنین دردینی – سؤزلرینی آنلایارلار..

-‌ بس دئییرسیز من ایندی نئیله‌ییم؟- دئیه قلئیچی مورتوض یئنه سوروشدو.

بو کز شیخ آغا بیرآز گولومسه‌نن کیمی اولدو:

-‌ ایندی بوستانا گئدیب خیارلارین اوستونه چیغیریب دئیه‌جکسن؛ سیزه ده خیار دئیرلر؟! باخین خیار بئله اولار. سونرا خیارینی چیخاردیب یئره قویاجاقسان.

بو سؤزلردن کندلی‌لر قاققاناق چکیب گولونجه، قولاق‌لاری‌نین دیبنه قدر قیزاران قلئیجی دیک آیاغا قالخیب قهوه‌خانی ترک ائله‌دی...